Je bent het vast wel tegen gekomen in de media: onze kinderen en tieners ervaren meer stress en drukte dan tien jaar geleden. Uit onderzoek [1] blijkt dat hondeneigenaren de opvoeding van hun hond op dezelfde manier oppakken als de opvoeding van een kind.
Daar bij komt in mijn ogen ook nog eens dat we steeds meer begaan zijn met onze honden. Ze zijn een volwaardig lid van het gezin en doen met alles mee. En hebben ook nog zo hun eigen activiteitenprogramma.
Kijk maar eens naar dit weekschema van deze hond.
Natuurlijk wordt ook deze hond nog eens minimaal 3x per dag een half uur uit gelaten. En gaat hij mee met de andere gezinsactiviteiten en de dagelijkse routine van het gezin. Niet elke hond is geschikt voor zo’n druk programma. Een hond heeft ook zijn ontspanning en rust nodig.
Te veel, maar ook te weinig activiteiten levert een hond stress op. Stress bij honden kan leiden tot ernstige gevolgen. De stress wordt opgebouwd en wij lezen de hond vaak niet goed terwijl hij intussen probeert iets duidelijk te maken. Dit doet hij door gebruik te maken van kalmerende signalen. In hoeverre een hond stress ervaart is bij elke hond anders.
Wat doet stress?
Zodra het lichaam stress ervaart worden er verschillende hormonen afgescheiden (ook wel stresshormonen genoemd). Hierdoor worden tal van lichaamsfuncties beïnvloed. Door stress wordt de normale toestand van het regelsysteem verandert. De eerste reactie van het lichaam op stress is de afscheiding van adrenaline.
Chronische stress is herkenbaar aan: nervositeit (schrikachtig, onrustig), rusteloosheid (niet kunnen ontspannen, overreageren op onbelangrijke signalen), chronische diarree, hyperseksualiteit (overdreven aandacht voor andere geslacht), overdreven lichamelijke verzorging vaak met zelfverwonding als gevolg, vernielen, voortdurend blaffen, janken, piepen, straateten, slechte adem, onaangename lichaamsgeur, gespannen spieren, vachtproblemen, roos, allergie, fixatie voor bewegende schaduwen en/of lichtflitsen en/of insecten, agressie, en slechte eetlust of overeten.
Stresssignalen herkennen
Stresssignalen zijn waarneembare gedragsuitingen om spanning weg te laten vloeien om op een adequate manier te kunnen omgaan met de situatie.
Ze hebben de bedoeling de hond te helpen zijn emoties onder controle te krijgen.
Maar tegelijk is het vaak ook gedrag dat bedoeld is om andere honden gerust te stellen. Of om ze van de eigen goede bedoelingen te overtuigen. Of om een agressieve benadering door een soortgenoot (of mens) af te remmen of te laten stoppen. Of om het verontrustende contact met een naderende hond op voorhand te vermijden. Of om aan te geven dat hij absoluut niet uit is op een speeltje, tak, bot, voer, ligplaats enz. van een andere hond.
Dit zijn een aantal signalen die je bij een hond met stress kan waarnemen:
- Gapen;
- Uitschudden;
- Hijgen;
- Tong uitsteken;
- Poot optillen;
- Piepen, janken, blaffen op hoge toon;
- Snuffelen;
- In/Over de grond krabben;
- zichzelf krabben;
- Niezen;
- Kwijlen;
- Trillen;
- Bibberen;
- Niet bewegen, niets meer doen;
- Borstelen;
- en nog meer.
Stress leidt tot een verhoging van de bloeddruk en een verhoging van de hartslag. In eerste instantie leidt stress tot een optimaal prestatievermogen. Echter langdurige blootstelling aan stress leidt tot chronische stress. Chronische stress leidt tot vermindering van het weerstandsvermogen wat maag-darmziekten en hoge bloeddruk en hartinfarcten kan veroorzaken.
Ook leidt chronische stress tot verhoging van de spierspanning. Dat er vervolgens weer voor zorgt dat er meer spanning op de gewrichten (niet alleen de grote gewrichten, ook kleine gewrichten van de wervelkolom) komt.
Kortom stress leidt tot overbelasting en een onbalans in het lichaam.
Wat kun je doen aan stress?
Je hond meer rust en ontspanning geven is natuurlijk de beste oplossing. Maar vaak nog niet zo gemakkelijk. Belangrijk is om uit te zoeken wanneer en waardoor jouw hond stress ervaart. Wat hij juist leuk vind en wat niet.
Het allerbelangrijkste wat je meteen kan doen is rust. Zorg dat je hond het minder druk krijgt. Laat hem ook een keertje thuis of sla een training over.
Daarnaast raad ik je aan om met een professional te kijken naar wat jouw hond nodig heeft. Hiervoor kan je terecht bij goede gedragstherapeuten, maar natuurlijk ook bij massage therapeuten.
Massage en stress
Massage kan een hele goed ondersteuning zijn bij stress reductie. Met massage breng je onder andere alle functies van het zenuwstelsel in beweging. Je leert de hond om zijn lichaam meer te voelen, waardoor hij bewust wordt van zijn lichaam. Daarnaast komen belangrijke fysiologische processen op gang die zorgen voor meer mentale en emotionele balans. Door regelmatige herhaling kun je de hond ook leren om eerst in eenvoudige situaties te ontspannen en later ook in meer complexe situaties.
[1] Baasje voedt hond net zo op als kind; onderzoek van hondengedragstherapeut Ineke van Herwijnen van Wageningen University & Research. https://resource.wur.nl/nl/show/Baasje-voedt-hond-net-zo-op-als-kind.htm